Co to jest inflacja?

Inflacja (łac. inflatio – ‘nadęcie’)[1] – proces wzrostu przeciętnego poziomu cen w gospodarce[2]. Skutkiem tego procesu jest spadek siły nabywczej pieniądza krajowego. Inflacja na świecie w 2019 Zjawiskiem przeciwnym do inflacji jest deflacja. Przyczyny inflacji nadmierne zwiększanie podaży pieniądza poprzez jego emisję przez bank centralny lub kreację w bankach komercyjnych[a] niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych), który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży wzrost zagregowanego popytu w gospodarce niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy) przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego finansowanego przez państwo) wadliwa struktura gospodarki import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj następuje wzrost kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrost cen) Skutki inflacji Edytuj Negatywne skutki inflacji to: redystrybucja siły nabywczej na korzyść emitującego pieniądz (zwykle rządu bądź podległej mu organizacji) kosztem reszty użytkowników (dlatego inflacja bywa nazywana „ukrytym podatkiem”[3]) realny spadek wartości zobowiązań i wierzytelności, które nie podlegają waloryzacji. W szczególności skutkiem inflacji jest względne zmniejszenie się dochodów osób, których nominalne dochody są stałe – te niekorzystne konsekwencje inflacji można zmniejszyć, dokonując odpowiednio często waloryzacji zobowiązań. Inne skutki inflacji to: Ponieważ siła nabywcza pieniądza maleje, konsumenci chcą się go pozbyć, zakupując dobra, których wartość nie maleje. Tym samym napędzają te sektory gospodarki, które produkują dobra trwałe. Powyższy skutek wywołuje wzrost (niekoniecznie równomierny) cen innych towarów. Jeżeli wzrasta cena benzyny (także wskutek nakładania podatków, w tym akcyzy), rosną koszty transportu i ceny wszystkich towarów, które są transportowane. Tym samym wzrost ceny benzyny może spowodować wzrost cen, np. chleba. Rodzaje inflacji Edytuj Według kryterium tempa: deflacja – ujemna inflacja pełzająca – nie przekracza 5% rocznie umiarkowana (krocząca) – oscyluje w granicach 5–10% rocznie galopująca – roczny wzrost cen według stopy dwu- albo trzycyfrowej, od 10% w górę hiperinflacja – miesięczny wzrost cen przekracza 150%[4] Według kryterium przyczyny: wewnętrzna importowana endogeniczna egzogeniczna popytowa kosztowa pieniężna budżetowa kredytowa płacowa Według kryterium przejawiania się oraz skutków: otwarta tłumiona jawna ukryta Według kryterium całokształtu stosunków ekonomicznych w kraju: cywilizowana barbarzyńska Według kryterium zależności od innych kategorii makroekonomicznych: stratoinflacja stagflacja slumpflacja Według kryterium czynnika czasu: sekularna okresowa Wielkie kryzysy inflacyjne Edytuj Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Inflacja w Holandii najwyższa od 1975 roku Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Niemcy: prawie jedna czwarta gospodarstw domowych ledwo radzi sobie z opłacaniem rachunków Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Inflacja w Hiszpanii najwyższa od 1985 roku W Polsce w ciągu pięciu lat cena dolara wzrosła z 9 marek polskich w 1918 roku do około 6,4 miliona. W tym samym okresie w Rzeszy Niemieckiej wartość marki niemieckiej w stosunku do dolara zmalała z około 4,20 marek do 4,2 biliona marek za dolara (cena znaczka pocztowego w listopadzie 1923 roku wynosiła 500 miliardów marek). W czasie kryzysu ekonomicznego na Węgrzech w 1946 roku miesięczna skala inflacji wynosiła 41,9 biliarda procent (odpowiadało to podwajaniu się wysokości cen co 15 godzin). U szczytu inflacji jeden znaczek pocztowy kosztował 20 kwadrylionów (2 z 25 zerami) pengő. Podczas wprowadzania forintów w sierpniu 1946 przelicznik z pengő wynosił 1 do 400 kwadryliardów (400 tysięcy kwadrylionów, 4 i 29 zer) pengő. W latach 1988–1989 wzrosła gwałtownie inflacja w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, sięgając 50% miesięcznie. W połowie roku 2008 bank centralny Zimbabwe podał, że roczna stopa inflacji w tym kraju wynosi 2,2 miliona procent, tym samym była najwyższą na świecie. Miejscowi ekonomiści (niepowiązani z tym bankiem) sądzili jednak, że inflacja w kraju wynosiła nawet 7 milionów procent. Według danych z 9 października 2008 inflacja średnioroczna w lipcu podskoczyła do 231 mln procent, podczas gdy w czerwcu wynosiła 11,2 mln procent[5]. W swojej kulminacji (w połowie listopada 2008 roku, gdy porzucono walutę lokalną i zalegalizowano obrót walutami państw ościennych) tempo inflacji przekraczało 50 mld procent miesięcznie[6].