Paremie: prawo rzeczowe, obligacyjne, spadkowe, publiczne, procesowe, wnioskowani

PAKIET 2
(prawo rzeczowe, obligacyjne, spadkowe, publiczne, procesowe, wnioskowanie)

1. Absentem in criminibus damnari non oportet (nie należy skazywać za przestępstwo nieobecnego)
(dosł. nie trzeba, żeby nieobecny został skazany)

damno - potępić, skazywać, skazać
odmiana:
damno, damnare, damnavi, damnatum (koniugacja I) 

Damnant quod non intellegunt. → Potępiają, czego nie rozumieją.

 Absentem in criminibus damnari non oportet → Nie należy skazywać nieobecnego.

absentem - nieobecny
criminibus - przestępstwo
damnari - skazywać
non - nie
oportet

2. Accessio cedit principali
(rzecz przyłączona przypada głównej)

accessio - przyłączać
cedit -
principali - rzecz główna, zwierzchnia

Accessio cedit principali 

(przyrost przypada temu, co główne) – zasada rzymskiego prawa rzeczowego oznaczająca, iż rzecz przyłączona do rzeczy głównej przypada właścicielowi rzeczy głównej.

Znana również w wersji: 
accessorium sequitur principale 
(rzecz przyłączona idzie za główną).

Ilekroć zastanawiamy się, co czemu przypada, pod uwagę bierzemy, czego użyto do ozdobienia innej rzeczy, gdyż rzecz przyłączona przypada rzeczy głównej. Przypadają zatem klejnoty wprawione w filiżanki lub misy właścicielowi zastawy.

3. Actor rei forum sequitur

(dla powoda właściwy jest sąd pozwanego)

actor -
rei -
forum - sąd
sequitur - pozwany

4. Alterius contractu nemo obligatur

(umowa nie zobowiązuje osoby trzeciej)
alterius - inny, obcy, osoba trzecia
contractu - umowa
nemo - nikt, nikogo
obligatur - obowiązywać

5. Ambulatoria enim est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
(wola spadkodawcy może być zmieniona aż do jego śmierci)

ambulatoria -
enim
est
voluntas
defuncti
usque
ad
vitae
supremum
exitum

6. Argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt
(dowody należy ważyć a nie liczyć)

argumenta
numeranda
sed
ponderanda
sunt

7. Audiatur et altera pars
(należy wysłuchać także strony przeciwnej)

audiatur
et
altera
pars

8. Bis de eadem re agere non licet
(nie wolno procesować się dwa razy w tej
samej sprawie)

bis
de
eadem
re
agere
non
licet

9. Casus est maior vis cui humana infirmitas resistere non potest
(siłą wyższa jest zdarzenie, któremu słabość ludzka nie może się oprzeć)

casus
major
vis
cui
humana
infirmitas - niedoskonałości, słabości
humana infirmitas - ludzie niedoskonałości, słabości
resistere - opierać się, stawiać opór
potest -

10. Clara non sunt interpretanda (to, co jasne, nie wymaga dowodu)

clara - klarowne, jasne
non - nie
sunt - są
interpretanda - interpretowane

11. Cogitationis poenam nemo patitur
(nikogo nie karze się za jego myśli)
cogitationis - myśli
poenam - karać
nemo - nikt
patitur -

12. Confusione extinguitur obligatio
(zjednoczenie się długu i wierzytelności
powoduje wygaśnięcie zobowiązania)
confusione - zmieszanie
extinquitur
obligatio - obligacje, wierzytelności

13.Contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis
(zawarcie kontraktu jest dobrowolne, ale wykonanie przymusowe)

14.Corruptissima republica plurimae leges ( najwięcej ustaw w skorumpowanym
państwie)

15.Crimina morte extinguntur (przestępstwa wygasają wraz ze śmiercią sprawcy)

16.Cui ius est donandi, eidem et vendendi, et concedendi ius est (kto ma prawo
do darowania rzeczy, ten ma także prawo do jej sprzedania i przyznania)

17.Cum reus moram facit, et fideiussor tenetur (gdy dłużnik popada w zwłokę,
odpowiada także poręczyciel)