- Potwierdzają się doniesienia Piotra Zaremby z "Polska The Times"o zablokowaniu zakupu australijskich fregat dla polskiego wojska
- Do Australii pojechali prezydent i delegacja MON z Mariuszem Błaszczakiem. Wizyta miała się zakończyć podpisaniem listu intencyjnego na zakup sprzętu
- Od dłuższego czasu spekuluje się, że współpraca premiera z szefem MON kuleje
Pierwsza w historii wizyta prezydenta Polski w Australii i Nowej Zelandii ma dotyczyć kwestii politycznych, gospodarczych, obronnych i polonijnych. Zaplanowano rozmowy Andrzeja Dudy z najważniejszymi politykami oraz podpisanie licznych umów bilateralnych - tak informował szef gabinetu prezydenta Krzysztof Szczerski.
Wraz z prezydentem Andrzejem Dudą do Australii pojechała także delegacja MON z szefem resortu Mariuszem Błaszczakiem na czele. - Zakładamy, że efektem rozmów będzie podpisanie listu intencyjnego na zakup fregat rakietowych, które wzmocnią polską Marynarkę Wojenną - mówił szef gabinetu prezydenta.
Szef prezydenckiego Biura Bezpieczeństwa Narodowego Paweł Soloch powiedział, że jednym z "kluczowych wymiarów" wizyty prezydenta w Australii będą sprawy związane z bezpieczeństwem, a w tym - jak podkreślił - rozmowy w sprawie zakupu przez Polskę fregat rakietowych typu Adelaide.
Zdaniem Solocha, ich pozyskanie wzmocniłoby potencjał polskiej Marynarki Wojennej. - Pozyskanie zdolności do prowadzenia skutecznej obrony powietrznej, co umożliwiają australijskie okręty, w praktyce przeniesie polską Marynarkę do zupełnie innej ligi - podkreślił szef BBN.
Tymczasem już wczoraj pojawiły się doniesienia, że Polska fregat nie zakupi. Jako pierwszy tę informację podał Piotr Zaremba z "Polska The Times". Dziś nasze źródła w ścisłym otoczeniu premiera potwierdzają - Mateusz Morawiecki w ostatniej chwili zablokował zakup. Nasze źródło wskazuje, że australijskie fregaty są przestarzałe, nie spełniają wymagań i są nieprzystosowane do potrzeb polskich sił zbrojnych.
Żródło Onetu w Pałacu komentuje: - Jesteśmy zaskoczeni, że szefowi MON nie udało się przekonać swojego zwierzchnika - premiera do podpisania listu intencyjnego. Mamy nadzieję, że obaj panowie dojdą w tej kwestii do porozumienia i premier nie będzie musiał dalej blokować działań swojego ministra. Nasz rozmówca dodaje, iż jest to dziwna sytuacja, że rząd nie może we własnym gronie dogadać się w tak ważnej sprawie - to kontrakt rządowy, więc to rząd odpowiada za ewentualne fiasko. Oczekujemy, że strona rządowa przedstawi opinii publicznej powody takiej decyzji.
Koszt zakupu i dostosowania fregat to ok. 2 mld złotych, a roczny budżet na modernizacje Marynarki Wojennej to 800 mln zł. Co więcej, z racji na swój wiek, za dziesięć lat fregaty i tak musiałby być szykowane do opuszczenia bandery.
Od dłuższego czasu spekuluje się, że współpraca między premierem a szefem MON się nie układa. Dlatego też Błaszczak przymierzany jest do fotela marszałka Sejmu lub prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Posadę miałby zmienić w przyszłym roku.
Średnia wieku polskich okrętów to 35 lat
Marynarka Wojenna to jeden z najdroższych w utrzymaniu rodzajów Sił Zbrojnych. MON rocznie przeznacza na jego modernizację niebagatelną kwotę 800 mln zł. Problem w tym, że koszt jednego okrętu średniej klasy, typu korweta, to ok. 1,5 mld zł. Dlatego potrzebny jest jasny i rygorystycznie przestrzegany plan finansowania i modernizacji technicznej sił morskich. Dla nikogo nie jest tajemnicą, że dryfują one na złom.
Średnia wieku polskich okrętów to 35 lat, a ich technologiczna i taktyczna wartość jest daleko poza sojuszniczym standardem. Zdecydowanie obecnie więcej oktetów kończy służbę w polskich siłach morskich, niż do nich trafia. Zakup czy budowa nowych ślimaczy się w nieskończoność, czego niechlubnym przykładem jest patrolowiec Gawron. Jego budowa, jeszcze jako korwety ruszyła w 2001 roku w Stoczni Marynarki Wojennej i do dziś jednostka nie została oddana do służby. Ostatni nowy okręt, który trafił na wyposażenie polskiej floty to niszczyciel min Kormoran.
W planach ministerstwa obrony były też programy budowy w polskich stoczniach okrętów obrony wybrzeża "Miecznik" oraz okrętów patrolowych z funkcją zwalczania min "Czapla". Jednak zostały zarzucone, podobnie jak program zakupu oktetów podwodnych.
Australia miała zapewnić rozwiązanie pomostowe
30-letnie fregaty rakietowe Adelaida kupione od rządu Australii miałoby być rozwiązaniem pomostowym. Jak przekonują zwolennicy tej transakcji, byłoby to rozwiązanie pomostowe, dzięki któremu możliwa byłaby realizacja zakupu nowych okrętów przy jednoczesnym utrzymaniu zdolności sił morskich do czasu, aż znajdą się pieniądze na dalszą modernizację przestarzałej floty.
30 letnie fregaty typu Adelajda stanowiły jeden z elementów
systemu obrony Australii. Kilka lat temu przeszły modernizację m.in. systemów obrony przeciwlotniczej zainstalowanych na okrętach. Niedanowo jednak władze Australii podjęły decyzję o wycofaniu fregat ze służby. Okręty miały zostać zatopione, chyba że znalazłby się na nie kupiec. Wkrótce taki się znalazł.
Polskie władze związane z ośrodkiem prezydenckim zadeklarowały, że nasz kraj jest zainteresowane tym sprzętem. Sprawa wydawała się już zresztą przesądzona. Paweł Soloch, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego powiedział, że ten zakup przeniesie polską Marynarkę Wojenną do zupełnie innej ligi oraz wzmocni jej potencjał.
Pomysł skrytykowała opozycja, oraz cześć ekspertów wojskowych. Wytknięto, że okręty są przystosowane do warunków australijskich, ale nie będzie łatwo wkomponować je w polskie wymagania i nasz system obronny. Natomiast ich przystosowanie będzie kosztowne. Sam zakup fregat szacowany na ok. 2 mld zł. to nie wszystko. Okręty musiałby zostać też doposażenie m.in. w śmigłowce morsie, których zakup byłby konieczny, by efektywnie wykorzystywać systemy zainstalowane na fregatach oraz w odpowiednią amunicję m.in. rakiety SM-2.
Gen. Waldemar Skrzypczak były wiceminister obrony, podkreśla, że na dłuższą metę kupowanie starego sprzętu, który ma łatać dziury wynikające z braku modernizacji, Polsce się nie opłaca. Generał podaje przykład otrzymanych w darze od Amerykanów fregat ORP Kościuszko i ORP Pułaski typu Oliver Hazard Perry. Te wysłużone okręty trafiły do Marynarki Wojennej w marcu 2000 r. Miały być protezą pomiędzy poradzieckim sprzętem, powoli wycofywanym ze służby, a nowym, który, jak oczekiwali marynarze, miał wkrótce do nich trafić. To "wkrótce" przeciągnęło się jednak do dziś. – Tym razem byłoby podobnie. Ponadto analiza kosztów utrzymania OHP robiona w 2012 r. pokazała, że reszta Marynarki Wojennej się nie rozwijała, bo te fregaty pochłaniały większą część budżetu dla marynarzy. Adelajdy również drenowałyby ten budżet – podkreśla gen. Skrzypczak.
Protestował też minister gospodarki
Kilka dni temu ostro przeciw zakupowi fregat typu Adelajda zaprotestował też minister gospodarki morskiej Marek Gróbarczyk. Stwierdził, że nie zgadza się z transakcją ich zakupu, ponieważ polskie okręty powinny być produkowane w polskich stoczniach. Ten głos, jak twierdzą informatorzy Onetu jest pokłosiem walki, która toczy się w tle między ministrem Błaszczakiem a premierem Morawieckim. Ten ostatni jest zwolennikiem przekazania wszystkich stoczni, które obecnie podlegają MON za pośrednictwem Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Ministerstwu Gospodarki Morskiej. Szef MON nie chce się na to zgodzić, ale też Błaszczak nie był przekonany do celowości zakupu australijskich fregat. – Minister miał sporo wątpliwości – mówi nasz rozmówca związany z MON.
Historyczna wizyta prezydenta
Dziś rozpoczęła się pierwsza, historyczna wizyta prezydenta Polski Andrzeja Dudy w Australii i Nowej Zelandii. Ma dotyczyć kwestii politycznych, gospodarczych, obronnych i polonijnych. Jeszcze przed wylotem prezydenta do Australii, jego szef gabinetu Krzysztof Szczerski informował, że zaplanowano rozmowy prezydenta z najważniejszymi politykami obu krajów oraz podpisanie licznych umów bilateralnych. Jedną z nich miała być umowa na zakup fregat. Zapewne dlatego prezydent zabrał ze sobą do Australii także delegację MON z szefem resortu Mariuszem Błaszczakiem na czele.
Tymczasem wczoraj wieczorem w mediach pojawiły się nieoficjalne informacje, że premier Mateusz Morawiecki sprzeciwił się zakupowi fregat typu Adelaide. Dziś rano informacje te potwierdził Onet w rozmowie z urzędnikiem ze ścisłego otoczenia szefa rządu. – W opinii premiera Mateusza Morawieckiego, australijskie fregaty są przestarzałe, nie spełniają wymagań i są nieprzystosowane do potrzeb polskich sił zbrojnych – powiedział.
Jednocześnie to właśnie premier odpowiada za zakupy dla armii. Rolą prezydenta jest zaś kontrola i wyznaczanie kierunku jej rozwoju. Wszystko wskazuje więc na to, że plany zakupu australijskich fregat zakończą się fiaskiem. Czy sprawa przerodzi się tez w konflikt między premierem a ośrodkiem prezydenckim? Jak mówią rozmówcy Onetu, wiele na to wskazuje.
