Uprawa brukselki w ogrodzie nie jest trudna. Brukselka to warzywo kapustne chętnie spożywane, ale nadal dość rzadko uprawiane w przydomowym warzywniku. A szkoda, bo kapusta brukselska to warzywo nie tylko smaczne, ale i pełne witamin. Uprawa brukselki w ogrodzie: poradnik.
Brukselka to potoczna nazwa
kapusty brukselskiej – botanicznej odmiany kapusty warzywnej. Należy do rodziny kapustowatych (
Brassicaceae).
Brukselka jest rośliną dwuletnią. Początkowo roślina rozwija rozetę dużych, zielonych, gładkich liści, potem rośnie w górę, tworząc grubą, dobrze ulistnioną łodygę, dorastającą do 50–100 cm wysokości (pamiętajmy, że odmiany wysokie wymagają podpórek!). Na tej łodydze, w kątach liści, tworzą się małe główki (to są właśnie części jadalne), które są silnie skróconymi pędami bocznymi, a na szczycie łodygi wyrasta rozeta dużych liści. W drugim roku wegetacji brukselka wytwarza pęd kwiatostanowy o wysokości nawet do 150 cm. Kwiaty wyrastają z wierzchołka łodygi i pędów bocznych.
Wymagania uprawowe brukselki: temperatura, podłoże, stanowisko
Kapusta brukselka to roślina wolno rosnąca, która przede wszystkim wymaga do prawidłowego rozwoju długiego okresu chłodnej pogody – małe główki najlepiej rozwijają się w temperaturze 12 st. C. Optymalna temperatura wzrostu dla brukselki wynosi 12–18 st. Celsjusza, przy wysokiej temperaturze brukselka słabo zawiązuje główki, a te które wytworzyła często są luźne. Dodatkowo brukselka dobrze znosi niską temperaturę, a nawet mróz (przemrożone warzywo jest smaczniejsze, ponieważ zawiera mniej gorzkich substancji).
Brukselka ma dość wysokie wymagania glebowe – najlepsze do uprawy tego warzywa są gleby żyzne, o obojętnym pH (optymalne pH: 6,5–7,0), dość lekkie i zasobne w składniki pokarmowe, choć kapusta brukselka urośnie także na glebach cięższych. Podłoże nie może być ani podmokłe, ani suche (niekorzystny jest zarówno nadmiar, jak i niedobór wody, szczególnie w okresie zawiązywania i wzrostu główek).
Stanowisko do uprawy brukselki powinno być słoneczne, ponieważ w miejscach zacienionych główki źle się zawiązują.
Uprawa brukselki z rozsady
Kapustę brukselską najczęściej uprawia się z rozsady, którą możemy przygotować samodzielnie lub kupić gotową.
Jeśli decydujemy się na pierwsze rozwiązanie, nasiona należy wysiać na 5–7 tygodni przed terminem sadzenia do gruntu. Nasiona wysiewamy na rozsadniku lub w tunelu foliowym zazwyczaj w połowie kwietnia. Rozsadę wysadza się do gruntu na miejsce stałe w maju lub na początku czerwca (w rozstawie co 60 cm w rzędach oddalonych od siebie o 75 cm – takie odległości pozwolą na łatwiejsze przeprowadzanie zabiegów pielęgnacyjnych).
Siewki należy sadzić do gleby dość głęboko, w ten sposób aby nawet więcej niż połowa rośliny była zagłębiona w ziemi. Po posadzeniu rośliny należy dobrze podlać i nawadniać przez miesiąc codziennie.
WARTO WIEDZIEĆ
Brukselka
Konieczne zmianowanie przy uprawie brukselki!
Brukselki nie można uprawiać po innych warzywach kapustnych oraz po ogórkach i dyni. Najczęściej uprawia się ją jako poplon (na przykład po sałacie, rzodkiewce, grochu czy fasoli).
Pielęgnacja brukselki: nawożenie, podlewanie, odchwaszczanie
Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie brukselki w ogrodzie jest nawożenie. Warzywo to najlepiej sadzić w drugim roku po oborniku. Pierwsze nawożenie należy przeprowadzić krótko po posadzeniu roślin do gruntu na miejsce stałe. Kolejne zasilanie przeprowadza się na początku wiązania główek. Pamiętaj, aby nie nawozić brukselki zbyt dużymi dawkami azotu, ponieważ roślina nie będzie wtedy zawiązywała zwartych główek. Kapusta brukselska jest wrażliwa na niedobór boru – tworzy wtedy wydrążone łodygi i małe pąki.
Nie wolno zapominać o systematycznym odchwaszczaniu grządek, na których uprawiana jest kapusta brukselska oraz o regularnym podlewaniu roślin (szczególnie w okresie silnego wzrostu młodych roślin oraz zawiązywania główek). Warto też w czasie wzrostu spulchniać międzyrzędzia.
Uprawa brukselki: ogławianie roślin
Po połowie września (gdy w górnej części pędu główki brukselki są już zawiązane, a w dolnej części pędu główki mają około 2 cm średnicy) należy przeprowadzić ogławianie. Zabieg ten polega na odcięciu wierzchołka pędu. Dzięki temu dojrzewające główki będą większe, a ich dojrzewanie bardziej równomierne. W konsekwencji plon się zwiększy. Nie należy ogławiać roślin przeznaczonych na zbiór zimowy, bo spowodować to może zmniejszenie odporności roślin na mróz!
Zbiór brukselki
Zbiór brukselki przeprowadza się późną jesienią. Zbierać główki można sukcesywnie, w miarę ich dorastania (jako pierwsze te rosnące najniżej) albo jednorazowo – ścinając całe rośliny od razu. Najlepiej zbierać brukselkę po pierwszych przymrozkach. Do zbioru nadają się główki twarde, ścisłe, średnicy 2–4 cm, o ciemnozielonych liściach.
Kapusta brukselska nie nadaje się do długiego przechowywania – najlepiej spożyć krótko po zbiorze (można przechować kilka dni w lodówce, najlepiej w plastikowej torebce). Najlepszym sposobem przechowywania brukselki jest mrożenie zebranych główek – zamrożone warzywo zachowuje swoje wszystkie właściwości.
Brukselkę można zostawić w gruncie i zbierać zimą!
Ponieważ kapusta brukselska jest odporna na niskie temperatury, nie trzeba zbierać główek jesienią, ale można z powodzeniem pozostawić rośliny w gruncie na zimę. W zimowe miesiące brukselka może wiele razy zamarzać i odmarzać, a nie straci swoich właściwości odżywczych i smakowych. Dzięki temu możliwy jest zimowy zbiór brukselki z ogrodu!
Co zawiera brukselka?
Brukselka zawiera wiele cennych składników mineralnych, m.in. potas, wapń, magnez, żelazo, fosfor, oraz witamin (C, A, E, K, witamin z grupy B). W składzie brukselki jest także kwas foliowy oraz błonnik.
100 g brukselki zawiera niewiele ponad 30 kcal, jest to więc znakomite warzywo dla odchudzających się. Brukselka ma także niski indeks glikemiczny (surowa: 15, a gotowana: 20), dlatego z powodzeniem mogą ją spożywać cukrzycy. W 100 g brukselki jest niewiele ponad 30 kcal.
Zastosowanie brukselki
Brukselka najlepsza jest gotowana lub pieczona. Można ją spożywać samą albo w połączeniu z innym warzywami. Jest znakomitym dodatkiem do dań mięsnych i rybnych oraz składnikiem zapiekanek.
Żeby gotowana brukselka nie był gorzka wystarczy do wody, w której warzywo będzie gotowane, dodać trochę mleka i gotować krótko, bez przykrycia.
