Przygotowanie rozsady selera

Seler korzeniowy w naszym kraju uprawia się wyłącznie z rozsady, której produkcja trwa dość długo (ok. dwóch miesięcy), dlatego, zwłaszcza w najwcześniejszych terminach, należy zadbać o optymalne warunki do rozwoju roślin, co zapewni wysoki plon korzeni.

Do uprawy selera przydatne są zarówno ciężkie gleby ilaste, jak i czarnoziemy oraz gleby gliniaste, lecz niezbyt ciężkie, o wysokiej zawartości próchnicy. Gleby zbyt ciężkie, jakkolwiek dobre do wzrostu selerów, stwarzają często późną jesienią zbyt wiele problemów podczas zbioru. Na glebie ubogiej w próchnicę i źle doprawionej wyrastają silnie boczne korzenie selera, tworząc tzw. brodę, a część jadalna jest słabo rozwinięta. 

 

Stanowisko w płodozmianie

Największym problemem w uprawie selera są nicienie i choroby grzybowe. Dlatego też należy wybierać dla niego stanowiska po roślinach niebędących żywicielami gatunków nicieni stanowiących największe zagrożenie. Szczególnie niebezpieczne są stanowiska po selerach, pietruszce i cebuli. Z reguły po tych uprawach występuje w następnych latach zwiększona populacja niszczyka zjadliwego, który może powodować:

• przy małej populacji - zmniejszenie plonu oraz złe przechowywanie selerów (gnicie korzeni),
• przy średniej populacji - znaczną redukcję plonu i gnicie korzeni po zbiorach,
• przy dużej populacji (brak płodozmianu) - gnicie roślin bezpośrednio na polu, dużymi placami.

Najlepszymi przedplonami dla selera są stanowiska po: zbożach lub ogórkach, pomidorach, fasoli, grochu. Uprawa bardzo wczesnych odmian kapusty lub kalafiorów z reguły w dużym stopniu zmniejsza populację nicieni w glebie, toteż stanowią one dobry przedplon.

Przygotowanie rozsady

Chcąc uzyskać rozsadę wysokiej jakości, za priorytet należy przyjąć dbałość o jej zdrowotność. Realizując ten cel, warto pamiętać o odkażaniu podłoża oraz pomieszczeń i urządzeń uprawowych, a także narzędzi oraz materiałów wielokrotnego użytku, np. skrzynek wysiewnych czy wielodoniczek. Termin siewu zależy od planowanego terminu zbioru. Na wczesny zbiór pęczkowy nasiona należy wysiać w połowie lutego, a na zbiór jesienią korzeni do przechowywania - w połowie marca. Aby wyprodukować rozsadę potrzebną do obsadzenia 1 ha, trzeba wysiać 80-120 g nasion. 

Nasiona selera najlepiej kiełkują przy dostępie światła, dlatego można zostawić je bez przykrycia. Należy pamiętać o ich systematycznym zraszaniu i utrzymywaniu odpowiedniej wilgotności. Przykrycie nasion cienką warstwą piasku pozwala na dłuższe utrzymanie wilgoci wokół nich, co zapewnia szybsze ich kiełkowanie i bardziej wyrównane wschody. Po wysiewie powinno się utrzymywać temperaturę 20-25°C, a po wschodach w okresach słonecznych w dzień 22°C, nocą 20°C, natomiast w dni pochmurne w dzień i w nocy ok. 18-20°C. W ciepłe dni konieczne jest staranne wietrzenie rozsady. 

 Rośliny posiadające 1-2 liście właściwe należy przepikować, gdyż dzięki temu otrzymujemy rozsadę silniejszą i lepiej ukorzenioną. Wykonujemy to do wielokomorowych multiplatów (3,5x3,5 cm lub 4x4 cm), wypełnionych dobrej jakości podłożem wzbogaconym w odpowiednie składniki pokarmowe. W czasie produkcji rozsady rośliny powinny być regularnie dokarmiane. Rozsada produkowana w wielodoniczkach, szczególnie tych o najmniejszej objętości, szybko wyczerpuje składniki odżywcze zawarte w niewielkiej ilości podłoża w doniczce. Stąd częstotliwość dokarmiania oraz dawka nawozu zależą od wielkości doniczek i roślin. Dokarmianie pozakorzeniowe młodych roślin powinno być prowadzone małymi stężeniami w odstępach 10-14-dniowych. Do tego celu najlepiej wykorzystać nawozy wieloskładnikowe zawierające makro- i mikroskładniki. Produkcja rozsady trwa 7-10 tygodni. 

Od niedawna na polskim rynku dostępna jest rozsada selera przycinana w trakcie jej produkcji w szklarni. Dzięki temu zabiegowi powstaje silniejszy system korzeniowy, a część nadziemna ma lepszy wigor. Cięcie wykonywane jest tak, aby nie uszkodzić najmłodszych liści. Przycinanie rozsady wykonuje się około 14 dni przed jej sadzeniem na miejsce stałe. Po cięciu zranione części roślin należy zabezpieczyć od chorób grzybowych. Rozsada selera do uprawy na wczesny zbiór pęczkowy powinna mieć 6 lub 7 liści, a na zbiór jesienny 3-5. 

Sadzenie rozsady

Rozsadę selera sadzi się do gruntu od połowy do końca maja. Zbyt wczesne sadzenie nie jest pożądane, gdyż chłody wiosenne często powodują tworzenie się pośpiechów. Z kolei wysadzone zbyt późno nie zdążą wykształcić przed zimą dostatecznie dużych korzeni spichrzowych. Rozsady selera nie wolno sadzić za głęboko - pąk wierzchołkowy, tzw. serce, nie może być zasypane ziemią. Zbyt głębokie sadzenie może być przyczyną przewężenia w środku części korzenia. Na zbiór pęczkowy selery sadzi się w pole w III dekadzie kwietnia lub na początku maja w rozstawie 25-30 x 15-20 cm, a na zbiór korzeni jesienią, w drugiej połowie maja lub na początku czerwca w rozstawie 30-50 x 20-30 cm. 

Pielęgnowanie roślin

Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne w uprawie selera korzeniowego to spulchnianie gleby, odchwaszczanie (zwłaszcza w początkowym okresie wzrostu roślin) i uzupełnianie niedoborów wody. W uprawie na wczesny zbiór można stosować osłony z foli perforowanej lub włókniny polipropylenowej, co pozwala na sadzenie rozsady już w połowie kwietnia. Warunkiem uzyskania wysokiego plonu jest dobre zaopatrzenie roślin w wodę. W warunkach suszy seler wytwarza małe korzenie spichrzowe z dużą ilością cienkich korzeni bocznych. Przy niedoborze opadów, zwłaszcza w okresie intensywnego przyrostu korzeni, nawadnianie nie tylko zwiększa plon, ale także pozwala na uzyskanie wyrównanych i kształtnych korzeni. Zbyt szybki wzrost roślin, stymulowany intensywnym nawadnianiem, zwiększa podatność selera na tworzenie pustych przestrzeni w korzeniach. Duże wahania w zaopatrzeniu roślin w wodę mogą być jedną z przyczyn zgorzeli liści sercowych i zamierania wierzchołków wzrostu roślin. 

W lata suche, szczególnie na lżejszych glebach można spotkać się z zasychaniem najmłodszych liści, a w dalszym stadium gniciem korzeni od wierzchołka. Jest to choroba fizjologiczna, spowodowana suszą oraz niedoborami wapnia w okresie intensywnego wzrostu roślin. W takim przypadku plantacje dobrze jest opryskiwać roztworem saletry wapniowej o stężeniu 0,5%. Jeżeli braki wapnia są bardzo dotkliwe, należy zastosować saletrę wapniową w dawce 200 kg/ha, wysiewając ją w międzyrzędzia. Jeżeli selery mają być przeznaczone do przechowywania, to nie należy stosować nawożenia pogłównego po 10 sierpnia. Do zbioru przystępuje się po osiągnięciu przez rośliny pełnego okresu wegetacji, bowiem opóźnienie zbioru źle wpływa na przechowywanie korzeni.

https://kalendarzrolnikow.pl/4240/uprawa-selera-sadzenie-nawozenie-i-pielegnacja