Biegunka u źrebiąt

Porady żywieniowe

Biegunka jest często spotykana u źrebiąt. Utrzymanie właściwej higieny i suplementacja elektrolitami może wspomóc nawodnienie i powrót do zdrowia.

Biegunka u źrebiąt może być niebezpieczna lub nawet śmiertelna. Istotne jest, aby umieć określić, kiedy źrebak ma biegunkę rujową, a kiedy potrzebuje natychmiastowej interwencji weterynaryjnej. Często nasilenie biegunki i potrzeba szybkiego leczenia jest zależna od wieku źrebięcia – młodsze są bardziej podatne na poważne dolegliwości niż starsze. Biegunka rujowa u źrebiąt jest obserwowana pomiędzy 4 a 14 dniem życia. Samoistna, łagodnie przebiegająca biegunka rozwija się dosyć często. Wówczas klacz ma zazwyczaj pierwszą ruję po wyźrebieniu, stąd nazwa „biegunka rujowa”.
Jednakże biegunka może także wystąpić u źrebiąt osieroconych, a zatem aktywność hormonalna klaczy raczej nie może wpływać na mechanizm powstawania schorzenia. I chociaż przyczyna nie jest dokładnie znana, może być związana ze zmianami flory bakteryjnej w jelitach źrebaka lub ze zmianą diety, jako że źrebię zaczyna spożywać małe ilości siana i ziarna. Źrebak pozostaje aktywny i czujny, ma normalny apetyt. Parametry życiowe pozostają w normie. Odchody są luźne lub wodniste i nieszczególnie śmierdzące. Ważna jest obserwacja, aby zapewnić, że stan źrebaka nie ulega pogorszeniu. Leczenie weterynaryjne nie jest zazwyczaj konieczne.
Zastosowanie środka ochronnego na skórę wokół krocza zapobiega odparzeniom pośladków. Bakteryjna biegunka może być może być elementem posocznicy i może być spowodowana jakimkolwiek zakażeniem krwi bakteriami. Bakteriemię, a następnie biegunkę u nowonarodzonych źrebiąt mogą wywoływać m.in. Salmonella, Escherichia, Klebsiella i Clostridium. U młodszych źrebiąt biegunka bakteryjna jest często wywołana przez Salmonellę lub Clostridium. Bakterie typu Clostridium powodujące biegunkę u źrebiąt wytwarzają w jelitach agresywne toksyny. Toksyny te rozprzestrzeniają się po całym organizmie. Zarażone źrebaki są bardzo chore i mogą umrzeć pomimo intensywnej terapii. Bakterie Rhodococcus equi powodujące przede wszystkim choroby dróg oddechowych mogą także wywoływać biegunkę u źrebiąt. W zależności od rodzaju bakterii, stopnia zakażenia i wieku oraz stanu odporności źrebięcia przypadki te mogą być śmiertelne. W takich sytuacjach niezbędna jest interwencja weterynaryjna, ponieważ konieczna jest intensywna kuracja antybakteryjna, uzupełnienie utraty płynów i zaburzeń elektrolitowych oraz opieka.
Biegunka może wystąpić od chwili urodzenia. U bardzo młodych źrebiąt ważne jest, aby zapewnić odpowiednie pobieranie przeciwciał zawartych w siarze. Podczas gdy niektóre źrebięta mogą być skutecznie leczone w domu, niektóre będą potrzebowały całodobowej opieki weterynaryjnej w szpitalu. Chociaż rotawirusy stanowią główną przyczynę biegunki wirusowej u źrebiąt, to mogą wywołać ją także inne wirusy. Źrebięta z biegunką spowodowaną rotawirusem są zazwyczaj bardzo chore i osowiałe i nie chcą ssać. Mają obfite, wodniste i bardzo śmierdzące odchody. Tak zazwyczaj dzieje się u źrebiąt, które mają mniej niż 2 miesiące; młode źrebięta mają zazwyczaj więcej ostrych objawów klinicznych. Biegunka zwykle trwa siedem dni, chociaż może się utrzymywać przez kilka tygodni. Wirus oddziałuje na źrebię niszcząc komórki wyściełające jelito i powodując zmniejszone wchłanianie. Leczenie a charakter wspomagający i polega na dożylnym podawaniu płynów, aby zapobiec odwodnieniu.
Chore źrebięta mogą zarażać inne i powinny być izolowane w stajni w boksie, w którym zachorowały lub przeniesione do separatki. W niektórych stadninach prowadzone są szczepienia przeciwko rotawirusom. Szczepionkę podaje się ciężarnej klaczy w 8., 9. i 10. miesiącu ciąży. We wszystkich przypadkach biegunki ważne jest, aby zapewnić doskonały standard higieny. Zaleca się izolację. Należy wyznaczyć osobę odpowiedzialną za źrebię, aby zminimalizować liczbę osób wchodzących do boksu. Każdy kto ma kontakt ze źrebakiem z biegunką powinien używać jednorazowych rękawiczek oraz obuwia, które można uprać. Najlepszym rozwiązaniem są kuwety do dezynfekcji obuwia na zewnątrz stajni. Gdy źrebię wraca do pełnego zdrowia i może dołączyć do stada należy dokładnie zdezynfekować stajnię odpowiednim środkiem odkażającym. Biegunka pokarmowa może wynikać z przekarmiania czy niewłaściwego odżywiania. Tak się dzieje, gdy źrebak dołącza do klaczy po okresie separacji, a także w przypadku bardzo łakomych źrebiąt. W przypadku karmienia źrebiąt osieroconych, ważne jest, aby używać odpowiedniego substytutu mleka lub mleka koziego, jeśli nie jest dostępny zamiennik. Nie wolno stosować mleka krowiego. Nietolerancja laktozy u źrebiąt występuje rzadko. Biegunka może także pojawić się, gdy źrebięta spożywają substancje niestrawne, takie jak błonnik, piasek, ziemia czy kamienie.
Odnotowywano również biegunkę u źrebiąt związaną z pasożytami, zakażeniem węgorkiem końskim, glistą i pierwotniakami Cryptosporidium. Należy mieć na uwadze rotację pastwisk oraz posiadać dobrze opracowany schemat odrobaczania. Lepiej zapobiegać niż leczyć. Staraj się, aby miejsce wyźrebienia było tak czyste jak to tylko jest możliwe. Izoluj każdego „podejrzanego” źrebaka. Bardzo dokładnie obserwuj wszystkie źrebaki. Chore źrebaki mogą sprawiać wrażenie, że czują się dobrze, a potem ich stan pogarsza się bardzo szybko. W razie wątpliwości sprawdź, ile źrebak pije i jaką ma temperaturę, a jeśli coś cię niepokoi najlepiej jest skontaktować się z lekarzem weterynarii. Jeśli wystąpią wczesne objawy biegunki, ale źrebak nadal ssie, obmyj go z zabrudzeń i zastosuj preparat ochronny na skórę wokół krocza i niżej, na tylne nogi. Zabieg ten spełnia dwie funkcje: można łatwo zauważyć gdy biegunka się nasila, poza tym źrebak będzie mniej podatny na łysienie spowodowane podrażnieniem skóry i sierści przez stolec. Biegunka jest częstym schorzeniem młodych źrebiąt.
W większości przypadków przebieg jest łagodny i objawy ustępują samoistnie, tak jak w przypadku biegunki rujowej. Biegunka wirusowa lub bakteryjna może jednak powodować poważne komplikacje. Wszystkie rodzaje biegunki skutkują utratą płynów i elektrolitów. Uzupełnienie brakujących płynów i elektrolitów jest niezbędne w celu zapobieżenia odwodnieniu źrebięcia. W łagodnych przypadkach, gdy źrebię jest żwawe i ssie, dalsze pobieranie mleka i wody wyrówna poziom płynów. Pomocne przy utrzymaniu równowagi płynów jest doustne podawanie elektrolitów. Attasorb żel i Kaosorb są specjalnie opracowanymi doustnymi suplementami uzupełniającymi poziom elektrolitów. Są one łatwo przyjmowane i przyswajane przez źrebięta z biegunką po to, aby wspierać równowagę płynów i elektrolitów. Źrebak z poważną biegunką, który nie pije lub ma podwyższoną temperaturę powinien zostać zbadany przez lekarza weterynarii.