Film dokumentalny filmu Elżbiety i Wacława Kujbidów: „Jedwabne – Naoczni Świadkowie – Spisane Świadectwa – Pominięte Fakty” jest zwieńczeniem dwu i pół letniej pracy autorów którzy nie tylko – jako pierwsi – dotarli do tych dwóch, żyjących i naocznych świadków tej zbrodni, nie tylko pokazują w swoim filmie – znowu po raz pierwszy – część dowodów rzeczowych wykopanych w trakcie niedokończonej ekshumacji w Jedwabnem, na przełomie maja i czerwca 2001 roku, ale również ujawniają wiele, nieznanych dotychczas faktów, detali i szczegółów. Dokument nie jest polemiką, ale raczej ukazaniem całego, historycznego kontekstu tamtych tragicznych wydarzeń z perspektywy naocznych świadków oraz bogatych materiałów i niekiedy zaskakujących odkryć. Trzy człony na którym autorzy zbudowali swój film to: naoczni świadkowie do których – przynajmniej w jednym przypadku – dotarli jako pierwsi, spisane i wydane świadectwa o tamtych latach i wydarzeniach z punktu widzenia osób pochodzenia żydowskiego, żyjących w samym Jedwabnem lub najbliższych okolicach – i wreszcie – pomijanych często w kontekście tej zbrodni faktach. Konkretnie 16 faktach mających fundamentalne znaczenie przy dochodzeniu do prawdy o tej zbrodni. Dodajmy – wiele z nich nieznanych i tragicznych w swoich następstwach.
Autorzy również – znowu jako pierwsi – pokazują zdjęcia dowodów rzeczowych – wydobytych podczas niedokończonej ekshumacji w maju – czerwcu 2001 roku w stodole w Jedwabnem. Widz ma unikalną okazję obejrzenia tych wszystkich detali z perspektywy kamery rejestrującej zarówno miejsce tej, jak i innych zbrodni na Ziemi Łomżyńskiej ponieważ główna narracja filmu nakręcona została latem 2015 roku właśnie na miejscu tych wydarzeń. Dodajmy to tego, że autorzy odwiedzają te tragiczne miejsca w towarzystwie właśnie głównego, naocznego świadka do którego dotarli na początku pracy nad tym tematem, jesienią roku 2013 – a nie trzeba już chyba nikogo będzie zachęcać do obejrzenia tego niezwykłego dokumentu.
Nie przegap! Wtorek, godz. 17.35 i 23.50 w Telewizji Republika.